Marien bioloog Jan Macher heeft recent een BEN onderzoekssubsidie ter waarde van € 100,000.- ontvangen. Hij zal die gebruiken voor een studie naar zeer kleine diertjes die in het strand leven.
De Biodiversity-Ecology-Nature-beurzen worden uitgereikt door de Duitse Bauer-Hollmann Stiftung, onderdeel van het Duitse stichtingencentrum DSZ. Het is een subsidie waarmee postdoctorale wetenschappers twee jaar lang onderzoek kunnen doen naar de Noord- of de Oostzee. Macher gaat de zogeheten meiofauna van het Noordzeestrand in Duitsland en Nederland bestuderen.
Meiofauna
“Meiofauna” is de term voor diertjes die wel heel klein zijn - minder dan 1mm, normaal gesproken - maar nog niet echt microscopisch klein. Bij de traditionele manier om die te onderzoeken neem je een schepje zand en dat gooi je door een zeef. In die zeef zit nu een heel diverse micro-dierentuin met beestjes uit allerlei verschillende groepen: wormpjes, kleine kreeftjes, zogeheten beerdiertjes en nog veel meer. Het is nog niet zo eenvoudig om alle dieren uit één zo'n groep uit elkaar te houden, en ronduit moeilijk om dat met allemaal te doen. Daar komt Macher z'n plan om de hoek kijken: hij gaat met behulp van DNA en RNA in het zand kijken welke soorten daar dan in zitten, en hoe ze reageren op verschillende omstandigheden. “Moleculair gereedschap als metabarcoding en metatranscriptomics kunnen dit probleem oplossen, omdat je soorten op basis van hun genetische eigenschappen op kan sporen", legt Macher uit.
Ecologische monitoring
Dat is belangrijk, omdat die meiofauna verschillende ecologische rollen heeft, korte generatietijden kent en snel reageert op een veranderende omgeving, zijn de diertjes heel geschikt voor het ecologisch monitoren van zandstranden.
Macher’s internationale project heeft twee doelen. Allereerst het in kaart brengen van de biodiversiteit van de Noordzeestranden in Nederland en Duitsland, waarbij hij zowel de modernste DNA- en RNA-technieken gebruikt als traditioneel morphologisch onderzoek. Hij wil ook de belangrijkste ecologische factoren identificeren die de soortenrijkdom, distributie en moleculaire reactie op veranderende omstandigheden beïnvloeden. Macher: “Dit project zal het gebruik van meiofaunale gemeenschappen voor ecologische monitoring mogelijk maken. En dat is een urgente taak, in deze tijden van klimaatverandering en stijgende zeespiegels."