Bezoekers van Naturalis kunnen deze zomer iets unieks zien in het museum: een reusachtige installatie die piepkleine insecten in detail gaat fotograferen.
Het systeem is ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf Picturae, dat oplossingen levert voor het digitaal maken, bewaren en beschikbaar maken van archieven en collecties. In 2013 hebben Picturae en Naturalis al de Naturalis-collectie gedroogde planten - vijf miljoen stuks - gedigitaliseerd. De insecten-scanstraat is nieuw, en luidt een nieuw tijdperk in voor insectencollecties.
Vrijwilligers van Naturalis prikken één voor één de diertjes op een bakje, dat vervolgens met een lopende band naar de camera’s gaat. De apparatuur neemt veel foto’s van elk insect en combineert die tot één scherp beeld. De labels worden apart gefotografeerd. Bezoekers kunnen op een groot scherm zien wat er op dat moment voor de lenzen ligt. Ook krijgen de labels een kleine RFID-chip, zodat ze uitgelezen kunnen worden zonder dat de lade daarvoor open hoeft.
Toegankelijk
Eenmaal gedigitaliseerd, zijn de insecten beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek. ‘En dat is belangrijker dan ooit’, vertelt Dimitris Koureas, hoofd informatie van Naturalis. ‘De biodiversiteit staat wereldwijd enorm onder druk, en dus moeten natuurhistorische collecties beschikbaar zijn voor wetenschappers - en dat betekent dat ze digitaal toegankelijk moeten zijn.’
Koureas vindt het dan ook jammer dat de installatie na de zomer zal vertrekken. De installatie is in eerste instantie bedoeld voor het Museum für Naturkunde in Berlijn, dat er maar liefst 500.000 insecten mee gaat digitaliseren. Het MfN is net als zo’n 120 andere musea onderdeel van het initiatief DiSSCo, dat alle natuurhistorische collecties van Europa digitaal beschikbaar wil maken. Dat project wordt gecoördineerd vanuit Naturalis, door Koureas.
Scanwerk in actie
Picturae en Naturalis werken samen aan het klaarmaken en testen van de insecten-apparatuur. Dat zijn niet alleen technische vraagstukken, maar ook vragen over hoe de opstelling het beste tot zijn recht komt in een museum. Want Naturalis zet het apparaat niet achter de schermen, maar in een museumzaal waar bezoekers het scanwerk in actie kunnen zien. De begeleiders van Naturalis zijn getraind om vragen erover te beantwoorden.
Zes weken tijd is veel te weinig om de complete insectencollectie van Naturalis - 18 miljoen stuks - te digitaliseren. De nadruk van het scanproces ligt daarom op één groep, de bladwespen. Dat zijn relatief kleine wespen zonder taille, waarvan de larven lijken op rupsjes. De insectenspecialisten van Naturalis-partner EIS gebruiken de foto’s voor een verspreidingsatlas van alle bladwespen.
Meer informatie:
De afbeelding hierboven (credit: Taco van der Eb) is in hogere resolutie te vinden in deze persmap, met daarin ook aanvullend beeldmateriaal.
Meer informatie over de apparatuur via www.picturae.nl of marketing coordinator Chantal Patrick c.patrick@picturae.com
Meer informatie over de tentoonstelling of het digitaliseren via de Naturalis wetenschapscommunicatie: bart.braun@naturalis.nl