Planten kunnen communiceren, maar gedroogde planten hebben wat hulp nodig om zich verstaanbaar te maken. Naturalis herbergt waardevolle historische collecties gedroogde planten, waarvan sommige uit de eerste helft van de 18de eeuw stammen en waarvan niet altijd bekend is wie ze samengesteld heeft. De hoeveelheid exotische plantensoorten die in die tijd de Republiek binnenkwamen maakte van Botanie een hippe discipline met Herman Boerhaave aan het roer. Met ons onderzoek willen we aan de hand van de overgeleverde, gedroogde planten laten zien hoe de Leidse Hortus botanicus er mogelijk uit heeft kunnen zien in de eerste helft van de 18de eeuw.
Keywords
Herbarium; botanie; Leiden; Boerhaave; hoveniers; Holland; De Republiek; Van Royen; Ligtvoet
Historische botanie
Met dit onderzoek willen we aan de hand van de ons overgeleverde planten laten zien welke soorten destijds geïntroduceerd en gecultiveerd werden, en wat de functie van herbariumcollecties was.
Planten in historische collecties zijn een concrete herinnering aan de tuinen waaruit ze zijn voortgekomen. Sommige tuinen zijn verwaarloosd, andere niet meer herkenbaar en alleen de collecties geven nog iets weer van de pracht van toen. De Leidse Hortus botanicus is na meer dan 400 jaar nog steeds een dynamische tuin met een levende collectie, dankzij haar band met de Universiteit. De focus van de collectie is in de loop van de jaren verlegd. Dat maakt het vanuit historisch oogpunt des te interessanter om niet alleen te kijken naar de samenstelling van de collectie in de 18de eeuw, maar ook naar de manier waarop planten werden geïntroduceerd en gecultiveerd. Hierbij kijken we ook naar de onderbelichte rol die de hoveniers speelden, verantwoordelijk voor het onderhoud van de tuin en haar collectie.
Key publications
Offerhaus A, De Haas E, Porck H, Kardinaal A, Ek R, Pokorni O, Van Andel T. The Zierikzee Herbarium: contents and origins of an enigmatic 18th Herbarium. Blumea 66(1):1-52.
Offerhaus A, Stefanaki A, Van Andel T. Forthcoming 2022 May. Not just a Garden of Simples: Arranging the Growing Floristic Diversity in the Leiden Botanical Garden (1594-1740), Chapter 4 in 'Medical Botany in Pre-Modern Times: Tradition and Innovation' (De Gruyter)
Offerhaus A, Porck H, Kardinaal A, Stefanaki A, Van Andel T. Forthcoming 2022 Jul. The d’ Oignies herbarium: contents and origins of an enigmatic 18th Herbarium.
Offerhaus A, Stefanaki A, Van Andel T. Forthcoming 2022 Jul. The true 'Boerhaave herbarium': an Analysis of the Specimens of Herman Boerhaave contained in the Van Royen Collection at Naturalis.