Hoe kom je tot een biodiverse berm? En hoe behoud je die? Dat heeft het onderzoeksteam van Kennis Natuurlijk! uitgezocht. Het resultaat is een waarderingstool die stapsgewijs inzichtelijk maakt hoe je een berm bomvol biodiversiteit krijgt.
De bermals biodivers web
Het spoor als schakel voor biodiversiteit in het Nederlandse landschap; dat is de ambitie van spoorwegbeheerder ProRail. Om die droom waar te maken wil ProRail dat haar bermbeheer op termijn leidt tot het behoud of toename van biodiversiteit. Bijvoorbeeld in de bermen langs het spoor. In Nederland ligt ongeveer 7.000 kilometer aan spoor, met ongeveer net zoveel kilometers aan berm. Beheer die bermen op een natuurinclusieve manier en je creëert een biodivers web dat verschillende leefomgevingen verbindt. Ook vormt een biodiverse berm een extra thuis voor diverse planten en dieren. Voor sommige dieren, bijvoorbeeld dassen, bevers en ooievaars, geldt echter dat ze een bedreiging kunnen vormen voor de spoorveiligheid én ze zijn beschermde dieren. Daarom hebben ze allemaal een maatwerkoplossing nodig om ermee om te gaan. ProRail wil namelijk dat het goed gaat met de dieren, terwijl tegelijkertijd de spoorveiligheid te allen tijde gegarandeerd is.
Impactop biodiversiteit
Hoe kom je van een soortenarme grasberm tot een bloeiende, kruidenrijke leefomgeving met een veelzijdigheid aan soorten? Dat heeft Naturalis-onderzoeker Lotte Vroomans uitgezocht via het Kennis Natuurlijk!-traject. Vroomans heeft inzichtelijk gemaakt welke bermtypen er zijn, welke maatregelen voor beheer zinvol zijn, onder welke omstandigheden, en wat de verwachte impact is op de biodiversiteit rondom het spoor in Nederland. Al die kennis heeft ze verpakt in een overzichtelijke poster en waarderingstool.
Stapsgewijsnaar een hoger niveau
“De tool is bruikbaar voor mensen werkzaam in groenbeheer en -beleid”, legt Vroomans uit. “Zoals bij infrastructuurbedrijven of gemeenten.” De waarderingstool is toepasbaar op bermen, langs spoorwegtrajecten, maar ook op andere locaties, zoals langs rijkswegen of vaarwegen. Stapsgewijs helpt de waarderingstool je allereerst te bepalen wat het bermtype is, vervolgens wat daar de status van is. "Het bermtype bepaal je op basis van kenmerkende eigenschappen, zoals de grondsoort en het type begroeiing. Om het juiste bermtype te bepalen, vind je een beslisboom in de tool", legt Vroomans uit. "Vanuit die gegevens kun je bepalen wat bijpassende beheermaatregelen zijn, om de biodiversiteit in de berm naar een hoger niveau te tillen."
Een duwtjein de rug
Wie de natuurinclusieve maatregelen toepast moet wel even geduld hebben. Vroomans: “Bij toepassing van de juiste maatregelen zal de berm zich natuurlijkerwijs verder ontwikkelen. Hoe snel dat gaat is afhankelijk van de status van de berm, en het type berm.” Vroomans hoopt dat de waarderingstool infrastructuurbedrijven en gemeenten een duwtje in de rug geeft om de kilometers aan berm om te toveren tot een biodivers landschap. “Alle beetjes helpen om de biodiversiteit in Nederland te versterken, daarom is ook de manier waarop we bermen inrichten en beheren cruciaal.”
Zelfaan de slag
- Zelf aan de slag? Bekijk het pakket met:
- Benieuwd hoe goed jouw berm scored op mate van biodiversiteit? Bekijk hier ons tweede pakket voor natuurlijk bermbeheer, met poster en scorekaart.
- Ook interesse om samen te werken met Kennis Natuurlijk! ? Neem dan contact met ons op via het contactformulier op naturalis.nl/kennisnatuurlijk en lees meer over wat Kennis Natuurlijk! voor jou kan betekenen.