Staan er al planten in jouw tuin? Dan zit het meeste werk er op en kan je lekker achterover leunen. Wanneer een tuin al groen is met verschillende soorten biologische en inheemse planten heeft de biodiversiteit er het meeste baat bij wanneer je de natuur gewoon haar gang laat gaan. Niks doen in je tuin of in delen van je tuin kan op veel verschillende manieren en hoeft er helemaal niet onverzorgd of rommelig uit te zien. Lees op deze pagina hoe je dat doet!
Dus ben je al groen? Ga dan lekker niks doen.
Waarom de natuur haar gang laten gaan?
Laat de natuur in jouw tuin haar gang gaan. Zo zorg je er niet alleen voor dat er meer variatie in dieren en planten komt, maar ook dat je tuin sterker wordt en beter bestand is tegen ziekten of plagen en weersveranderingen als droogte of hevige regenval. Dus laat spontaan opgekomen planten lekker staan en help zo insecten aan voedsel. Laat blaadjes liggen en help insecten en andere dieren aan een schuilplaats. Door de bodem met rust te laten verstoor je het leven in de bodem niet en blijft deze gezond.
Goed doen door ‘niks te doen’?
Er zijn vele manieren om de natuur een handje te helpen door juist even achterover te leunen. Ga jij (1) spontaan opgekomen plantjes laten staan door wilde hoekjes te creëren, (2) niet snoeien in het najaar, (3) blaadjes laten liggen, (4) gras en mos laten groeien of juist (5) stoppen met het bewerken van de bodem? Kom hieronder erachter wat het beste bij jou past!
Onkruid laten staan!
Plantjes die spontaan in je tuin omhoog komen, zijn vaak planten die van nature voorkomen in Nederland, ook wel inheemse planten genoemd. Deze inheemse planten bieden een waardevolle voedselbron en leefgebied voor insecten. Insecten die cruciaal zijn voor de bestuiving van planten en het in stand houden van een gezonde natuurlijke omgeving. Sommige inheemse planten zijn zelfs onmisbaar voor een soort om te kunnen overleven. De dagpauwoogvlinder legt bijvoorbeeld alleen eitjes op brandnetels. En op paardenbloemen komen wel 200 soorten wilde bijen af. Leer in deze video waarom het belangrijk is om soorten die vaak als ‘onkruid’ worden gezien, te laten staan.
Wilde hoekjesin je tuin
Wil je deze plantjes wel laten staan terwijl het er ook netjes uitziet? Je kan er dan voor kiezen om ze niet overal te laten staan maar wat specifieke ‘wilde hoekjes’ in je tuin te creëren waar je deze plantjes wel toelaat en zo min mogelijk ingrijpt. Zelfs een klein aantal wilde hoekjes brengt al een positief verschil voor de biodiversiteit! Door hier ook nog borderranden aan toe te voegen, creëer je het beeld dat het een bewuste keuze is en ziet het er netjes uit.
Niet snoeien in het najaar
Het laten staan van stengels van uitgebloeide bloemen tijdens de wintermaanden voorziet talloze insecten van beschutting en voedsel. Insecten gebruiken de holle stengels en uitgebloeide planten als slaapplek. Ook hier kan je er weer voor kiezen om dit enkel op een paar plekken in je tuin te doen. Iedere uitgebloeide bloem is mooi meegenomen en biedt al een fijne slaapplek voor een aantal insecten.
Bladeren laten liggen
Afgevallen blaadjes zijn als een soort dekentje voor de grond. Dat dekentje, wat we mulch noemen, beschermt de grond tegen uitdroging en vorst. Het zorgt bovendien voor voedsel voor de kleine beestjes die in de grond leven. Door afgevallen bladeren te laten liggen, creëer je dus een gezonde omgeving voor het bodemleven, wat op zijn beurt weer de biodiversiteit in je tuin stimuleert. Daarnaast bieden de bladeren en takjes schuilplekken voor egels en insecten. Hier komen vervolgens weer vogels op af. Door blaadjes te laten liggen wordt je tuin dus een bruisende plek voor leven.
Een hoekjevoor bladeren
Vind je het rommelig staan als afgevallen blaadjes verspreid door je tuin liggen? Veeg ze dan naar één hoek van de tuin en laat het hoopje blaadjes daar liggen. Je kan de bladeren ook gebruiken om een composthoop aan te leggen. Lees op Milieu Centraal meer over hoe je een composthoop maakt.
Gras latengroeien
Lang gras biedt beschutting en voedsel voor verschillende insecten, zoals bijen en vlinders, terwijl het ook kleine zoogdieren zoals egels aantrekt. Bovendien helpt minder maaien bij het verbeteren van de bodemstructuur en het behouden van inheemse plantensoorten.
Wil je toch maaien?
Doe het dan minder vaak, bijvoorbeeld eens in de 4 weken, en maai slechts een gedeelte per keer. Ruim het maaisel na het maaien niet meteen op, maar laat het een dagje liggen zodat kleine dieren nog weg kunnen komen voor je het in de groenbak of compostbak gooit.
Bodemniet bewerken
Verreweg het grootste deel van de biodiversiteit bevindt zich onder onze voeten, in de bodem. De beestjes, die in de bodem leven, zijn de basisvoorwaarde voor alles wat wij boven de grond zien aan leven. Als je de bodem met rust laat, door bijvoorbeeld niet te spitten of te wieden, voorkom je schade aan en verstoring van het bodemleven. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat zwamvlok beschadigd raakt – een netwerk van draden van schimmels, waarmee planten voedingsstoffen uitwisselen en communiceren. Weten wat er allemaal gebeurt onder de bodem? Kijk de film 'Onder het maaiveld’.
Mos laten staan
Mossen in de tuin zijn ook erg nuttig. Zo dragen mossen bij aan het beschermen van de bodem tegen erosie, houden ze vocht vast, en zorgen voor een microklimaat waar zaden en vruchten ontkiemen.
Al groen?Lekker niks doen!
Vooral in het najaar is het belangrijk om zo min mogelijk te doen in de tuin. Ga deze 'niks to do' list af om er zeker van te zijn dat je niet teveel doet in je tuin.