Draag je steentje bij door een steentje weg te nemen

schep in de grond

Op zoek naar een koelere en levendigere tuin? Dan is het tijd om te gaan ontharden! Maar wat houdt dat eigenlijk in? Ontharden betekent kort gezegd dat je ‘harde’ en weinig waterdoorlatende materialen als tegels, steen of kunstgras vervangt door iets dat makkelijker water doorlaat. Denk hierbij aan gras of bloeiende planten, mos of houtsnippers. Maar hoe begin je met ontharden? Op deze pagina lees je welke manieren er zijn!

Meld je aan voor de Groene Loper!

Ga jij jouw tuin ontharden en wil je de onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam ook meteen helpen om meer te leren over wat mensen motiveert om dit te doen? Meld je dan hier aan voor het Groene Loper onderzoeksproject en lees meer over wat het inhoudt!

Waarom
je tuin ontharden?

Waarom het belangrijk is om ook jouw tuin te ontharden heeft te maken met toenemende waterproblemen in Nederland. Door hetere zomers is er steeds vaker sprake van watertekort in drogere periodes, afgewisseld met juist last van overstromingen in langdurende natte periodes. Door een deel van jouw tuin te ontharden, spoelt het regenwater minder snel weg van de harde oppervlakken en worden de riolen minder overbelast. In plaats daarvan kan het water de grond indringen en het grondwater aanvullen. Met een kleine verandering draag jij zo bij aan het verminderen van de waterproblematiek, en zorg je bovendien voor een extra watervoorraadje voor de planten in jouw tuin. 

In je eigen tuin zul je nog meer verschil merken. Waar verharding zoals tegels warmte vasthoudt, zorgt meer groen juist voor verkoeling door de schaduw en waterafgifte die planten creëren. Door meer groen toe te voegen, creëer je bovendien een welkom thuis voor allerlei soorten insecten, vogels en andere kleine dieren. Het wordt een kleine oase vol biodiversiteit waar jij van kunt genieten.  

Een ontharde tuin,
hoe doe je dat?

Ga jij jouw tuin (1) volledig vergroenen door alle tegels te wippen of wil je (2) alleen een kleiner gedeelte ontharden door gebruik te maken van stapstenen, houtsnippers, waterdoorlatende tegels of juist kiezels? Met de vele verschillende opties om te ontharden, kan jij er hieronder een of meerdere kiezen die het beste bij jouw tuin passen. Dus draag je steentje bij door een steentje weg te nemen!

 

trap in tuin

Tegel
wippen

Haal je tegels, stenen of andere harde materialen uit jouw tuin en vervang dit voor groen. Hoe je dat aanpakt, lees je in dit stappenplan. Het verwijderen kan resulteren in een grote hoeveelheid tegels waarvan je misschien niet meteen weet wat je ermee moet. Geen zorgen, de gemeente haalt de tegels graag bij je op, soms zelfs door middel van een ‘tegeltaxi’. Kijk op de website van jouw gemeente of ze ook een tegeltaxi hebben of op welke andere manier het bij jouw gemeente geregeld is!

Vind je het leuk om van het ontharden een wedstrijdje van te maken? Dan kan je er ook voor kiezen om mee te doen met het NK Tegelwippen. Vorig jaar zijn er in heel Nederland maar liefst 4.548.466 tegels gewipt! 

Schop in de grond
Persoon die bijna een plant aanplant

Tegel eruit
groen erin!

Heb je de verharding er eenmaal uit? De natuur weet zelf het beste wat goed in jouw tuin kan groeien, kijk dus eerst welke mooie planten er spontaan opkomen. Wil je daar niet op wachten of toch zelf planten uitkiezen? Milieu Centraal helpt je met het uitkiezen van de planten en bomen die goed bij jouw tuin passen. Heb je eenmaal een beeld van wat voor soort groen je graag wilt? Bestel dan jouw groen op Sprinklr of Cruydt-Hoek of ga op bezoek bij een biologische kweker bij jou in de buurt.

paardenbloe
inheemse planten

Gedeelte
ontharden

Wil je liever niet je gehele tuin ontharden? Dan kan je natuurlijk ook beginnen met slechts een gedeelte van je tuin ontharden, bijvoorbeeld een klein aantal tegels in een specifiek hoekje van de tuin. Of houd alleen je terras en een looppad naar je huis verhard, zodat je tuinset lekker stevig staat en je geen modderige voeten krijgt bij het door je tuin lopen. Je kunt daarbij als tussenoplossing ook kijken of je de bestaande verharding kan vervangen door half-verharding of waterdoorlatende verharding. Lees hieronder hoe je dat doet.

Een pad van
stapstenen

Stapstenen zijn individuele platte stenen die strategisch geplaatst worden om een pad te vormen. Door alleen losse stenen of tegels in je tuin te plaatsen waar ze nodig zijn, bijvoorbeeld voor een pad naar de schuur, creëer je een speels ogende tuin. Daarnaast maak je ruimte voor regenwater om in de grond te trekken en voor planten om te groeien. Je kunt je creativiteit de vrije loop laten en zelfs je oude tegels hiervoor hergebruiken. Lees op Sprinklr tips en een stappenplan voor het aanleggen van jouw stapstenen pad!

Dit idee kan je ook toepassen bij de parkeerplaats voor je auto. Dit wordt een karrespoor genoemd – hierbij laat je enkel stenen of tegels liggen op de plek waar de wielen overheen rijden. Alle ruimte daaromheen en daartussen laat je open om te begroeien met gras, mos of andere bodembedekkers. 

tegelpad

Natuurlijke
bodem

Natuurlijke materialen zoals houtsnippers of boomschors geven je tuin een natuurlijke uitstraling en geven gemakkelijk water aan de bodem door zonder dat je looppad modderig wordt. Deze producten zijn makkelijk te krijgen bij je plaatselijke bouwmarkt of tuincentrum, of neem een kijkje op Marktplaats waar mensen dit mogelijk gratis aanbieden. Let wel op dat deze vorm van bodem bedekken jaarlijks bijgehouden moet worden.

pad op houtsnipper
houtsnippers

Waterdoorlatende
grastegels

Dit zijn tegels met een ‘open’ binnenkant, waardoor water weg kan lopen en gras of bodembedekkende planten er doorheen kunnen groeien. Hierdoor houd je bijvoorbeeld voor je oprit een stevige ondergrond en ook een mooie groene kleur. 
Je kan verschillende waterdoorlatende grastegels vinden online en op Tuinweb lees je waar je rekening mee moet houden bij het plaatsen van deze tegels. 

grastegels
grastegels

Grind, kiezels, steenslag,
split of schelpengruis

In het algemeen zijn dit kleine steentjes die de grond bedekken en water doorlaten, mits je geen worteldoek onder de steentjes plaatst. Op die manier kan niet alleen het water er beter doorheen lopen, maar kan er ook nog wat groen doorheen groeien, hetgeen zorgt voor een verkoelende werking. Deze materialen zijn onderhoudsvriendelijk en relatief goedkoop en zijn bijvoorbeeld te verkrijgen bij een bouwmarkt of tuincentrum. Of kijk eens op Marktplaats of iemand een partij hiervan aanbiedt!

onkruid groeit door het grind
een grind pad