Door middel van fylogenetische analyses op basis van moleculaire en morfologische kenmerken van geselecteerde groepen garnalen in combinatie met de studie van hun biogeografische verspreidingspatronen en gastheer-relaties, wordt een hypothese geformuleerd over de evolutionaire geschiedenis van deze groepen. Speciale aandacht wordt besteed aan de mariene symbiotische steurgarnalen. Deze garnalen leven vaak samen met andere ongewervelde dieren. De co-evolutionaire component wordt bestudeerd door middel van vergelijkingen tussen fylogenetische patronen van zowel garnalen als gastheren.
Sleutelwoorden
Ecologische soortvorming, biogeografie, fylogenie, mariene biodiversiteit, Crustacea, Decapoda, Caridea, Palaemonidae, symbiose, taxonomie, systematiek
Onderzoekinteresses
Een greep uit de onderwerpen waar ik momenteel aan werk:
- Checklist van Caribische palaemonide garnalen
- Evolutie van symbiotische garnalen
- Beschrijvingen van nieuwe soorten mariene Palaemonidae
- Ontologische gastheerverschuivingen in symbiotische Palaemonidae
Actuele onderwerpenPoetsgarnalen
Meervoudige oorsprong en sterke fenotypische convergentie in visreinigende palaemonide garnalensoorten
Van verschillende soorten Palaemonidae is bekend dat ze als visreinigende symbionten fungeren, waarbij de reinigingsinteracties variëren van toegewijd (obligaat) tot facultatief. Wij bevestigden vijf evolutionair onafhankelijke oorsprongen van visreinigende symbionten binnen de familie Palaemonidae op basis van een fylogenetische analyse en de reconstructie van de voorouderlijke status van 68 soorten, waaronder 13 visreinigers. (Horka et al., 2018)
Belangrijkepublicaties
- Fransen C.H.J.M. 2023. The marine palaemonid shrimps (Crustacea, Deapoda, Caridea) of the Dutch Caribbean. Zootaxa 5387 (1), 1-127. DOI: 10.11646/ZOOTAXA.5387.1.1
- de Gier W., Helleman P., van den Oever J., Fransen C.H.J.M. 2023. Ecomorphological convergence in the walking leg dactyli of two clades of ascidian‐and mollusc‐associated shrimps (Decapoda: Caridea: Palaemonidae). Ecology and Evolution 13 (12), e10768. doi.org/10.1002/ece3.10768
- De Grave S., Decock W., Dekeyzer S., Davie P.J.F., Fransen C.H.J.M., Boyko C.B, Poore G.C.B., Macpherson E., Ahyong S.T., Crandall K.A., Mazancourt V., Osawa M., Chan T.-Y., Ng P.K.L., Lemaitre R., van der Meij S.E.T., Santos S. 2023. Benchmarking global biodiversity of decapod crustaceans (Crustacea: Decapoda). Journal of Crustacean Biology 43, 1–9. doi.org/10.1093/jcbiol/ruad042
- de Gier W., Fransen C.H.J.M. 2023. Polka-dotted treasures: Revising a clade of ascidian- and bivalve-associated shrimps (Caridea: Palaemonidae). Contributions to Zoology 92, 179–282. doi: 10.1163/18759866-bja10042
- de Gier W., Groenhof M., Fransen C.H.J.M. 2022. Coming out of your shell or crawling back in: multiple interphylum host switching events within a clade of bivalve and ascidian-associated shrimps (Caridea: Palaemonidae). Contributions to Zoology 91, 166–198. doi:10.1163/18759866-bja10030.
- Horká I., De Grave S., Fransen C.H.J.M., Petrusek A., Ďuriš Z. 2018. Multiple origins and strong phenotypic convergence in fish-cleaning palaemonid shrimp lineages. Molecular Phylogenetics and Evolution 124: 71-81.
- Horká I., Grave S. de, Fransen C.H.J.M., Petrusek A., Ďuriš Z. 2016. Multiple host switching events shape the evolution of symbiotic palaemonid shrimps (Crustacea: Decapoda). Scientific Reports 6: 26486.
- Grave S. de, Fransen C.H.J.M. 2011. Carideorum catalogus: the recent species of the dendrobranchiate, stenopodidean, procarididean and caridean shrimps (Crustacea: Decapoda). Zoologische Mededelingen 85: 195-589.
Promotiebegeleiding
Naturalis wil een kweekvijver zijn voor internationaal wetenschappelijk talent. Promotieonderzoeken hebben daarom een bijzondere positie in onze organisatie.
Co-promotor:
- Meij, S.E.T. van der. Evolutionary diversification of coral-dwelling gall crabs (Cryptochiridae). Universiteit Leiden, defended in 2015.
- Gier, W. de. Ecomorphological aspects in the evolution of symbiotic marine crustaceans. Universiteit Groningen, 2019-2023.
- Schoot, R.J. van der. Geassocieerde fauna op koraalriffen: zegen of vloek? Universiteit Groningen, 2020-2025
Onderwijsactiviteiten
- Bachelor cursus Flora en Fauna, Universiteit Leiden
- Bachelor cursus Biodiversiteit II, Universiteit Leiden
- Honours cursus Evolution of Earth and Life, examining today's evidence for Origins questions along the coast of Brittany, Universiteit Leiden
- Bachelor cursus Biodiversiteit en Ecologie, Universiteit van Amsterdam
Honours ClassCrises in de biologie: Dierlijk leven van het late Precambrium tot de opkomst van het landleven
Het leven in al zijn diversiteit is geëvolueerd in het mariene milieu. In deze cursus, die gegeven wordt aan de Universiteit Leiden en in het Marine Center van de Universiteit Marie et Pierre Curie, Frankrijk, in Roscoff, onderwijzen we aspecten van de Levensboom, richten we ons op de overgang van monocellulair leven naar dierlijk leven dat de continenten veroverde in het vroege Paleozoïcum, en behandelen we de geschiedenis van de aarde vanaf het tijdstip van de oorsprong van het leven tot de aanpassingen die het ontstaan van het landleven mogelijk maakten.
Wij brengen een multidisciplinair team van mariene biologen, ecologen, fysici en geofysici, isotopengeochemici, paleontologen en geologen samen om een cursus in geo-biologie te geven met speciale aandacht voor de Levensboom, de oorsprong van het leven en de milieus waarin het leven is geëvolueerd.
Bekijk de trailer honours course 'Evolution of Earth and Life', Leiden University and Naturalis
In demedia
Artikel door Bart Braun in de rubriek 'De Verdieping' in Trouw - 8 juli 2018: De waanzinnige wasstraat van de poetsgarnaal is van levensbelang
Beschrevensoorten en genera
Crassimarginatella harmeri Fransen, 1986
Cradoscrupocellaria curacaoensis (Fransen, 1986)
Aspiscellaria carmabi (Fransen, 1986)
Aspiscellaria piscaderaensis (Fransen, 1986)
Aspiscellaria hildae (Fransen, 1986)
Bugula hummelincki Fransen, 1986
Discias pascuensis Fransen, 1987
Palaemonella disalvoi Fransen, 1987
Cuapetes rapanui (Fransen, 1987)
Bitias Fransen, 1990
Bitias stocki Fransen, 1990
Lysmata olavoi Fransen, 1991
Salmoneus sketi Fransen, 1991
Bythocaris akidopleura Fransen, 1993
Conchodytes pteriae Fransen, 1994
Jocaste platysoma Fransen, 1994
Chelonika Fransen, 1997
Chelonika macrochela Fransen, 1997
Lebbeus africanus Fransen, 1997
Pontonia manningi Fransen, 2000
Leontoncaris vanderlandi Fransen, 2001
Pontonia pilosa Fransen, 2002
Ascidonia Fransen, 2002
Rostronia Fransen, 2002
Dactylonia Fransen, 2002
Dactylonia holthuisi Fransen, 2002
Odontonia Fransen, 2002
Odontonia rufopunctata Fransen, 2002
Odontonia seychellensis Fransen, 2002
Bruceonia Fransen, 2002
Poripontonia dux Fransen, 2003
Periclimenes mclaughlinae Fransen, 2006
Odontonia maldivensis Fransen, 2006
Periclimenaeus orbitocarinatus Fransen, 2006
Vir smiti Fransen & Holthuis, 2007
Neopontonides brucei Fransen & Almeida, 2009
Periclimenes vanellus Fransen, 2010
Pseudopontonides plumosus Snijders & Fransen, 2010
Leontocaris smarensis Cardoso & Fransen, 2012
Nippontonia christellae Fransen, 2013
Hamodactylus macrophthalmus Fransen & Rauch, 2013
Periclimenes macrorhyncha Eilbracht & Fransen, 2015
Hamodactylus paraqabai Horká, Fransen & Ďuriš, 2016
Hamodactylus pseudaqabai Horká, Fransen & Ďuriš, 2016
Paraclimenaeus michaeli Odijk & Fransen, 2017
Pseudocoutierea acutidorsata Olthof, Becking & Fransen, 2018
Odontonia plurellicola De Gier & Fransen, 2018
Odontonia bagginsi De Gier & Fransen, 2018
Halocaridinides socotraensis Fransen & Van Damme, 2018
Hippolyte cedrici Fransen & De Grave, 2019
Hippolyte karenae Fransen & De Grave, 2019
Odontonia kerangcaris Fransen, Groenhof & de Gier, 2021
Polkamenes de Gier & Fransen, 2023
Tympanicheles de Gier & Fransen, 2023
Periclimenes africanus Fransen & Wirtz, 2023