Het gebeurt wel eens dat er een dode grote walvis aanspoelt op de Nederlandse kust, of overlijdt in de wateren voor de kust. Naturalis Biodiversity Center heeft dan de taak om te helpen bij het bergen van het zoogdier en om delen van het dier te bewaren voor wetenschappelijk onderzoek. Hier vind je meer informatie over de rol van Naturalis bij een stranding.
Rol vanNaturalis
Naturalis heeft van de Nederlandse overheid de opdracht gekregen om aangespoelde dode walvisachtigen te verwerken en ontleden. Als beheerder van de natuurhistorische rijkscollectie neemt Naturalis waar mogelijk interessante skeletdelen op in de wetenschappelijke collectie, al decennia lang. Door het delen van deze schat aan informatie kunnen wetenschappers wereldwijd onderzoek doen naar de anatomie en evolutie van walvissen, naar de ontwikkeling van en variatie binnen de soort.
Ter plekke ontleden
Omdat een walvis te groot is om in zijn geheel mee te nemen naar Naturalis, ontleedt ons walvisteam het dier op de plek waar het gestrand is. Om het skelet niet te beschadigen moet het vlees zorgvuldig worden losgesneden van de botten. Naast de skeletdelen verzamelen we ook baleinen, delen van organen, een weefselmonster en wormen en andere parasieten.
Stinkendebest
De leden van het walvisteam zijn echte bikkels die hun stinkende best doen.
Je moet speciale talenten hebben om lid te kunnen zijn en één van die talenten is een ongevoelige neus. Bovendien ben je zo omgeven door de geur dat het na een tijdje gaat wennen. Maar de kleding wordt meestal weggegooid na gebruik, omdat je de geur er nooit meer uit krijgt en je kunt er je wasmachine mee verpesten.
Kortom: applaus voor de leden van het walvisteam!
Onderzoeknaar walvissen
In de collectie van Naturalis onderzoeken biologen walvisbotten om meer te weten te komen over onder meer evolutie, anatomie en ziektes. Als we meer weten over hoe en waar walvisachtigen leven en hoe ze aan hun einde komen, kunnen we beter bijdragen aan de bescherming van deze soorten. Sommige aspecten, zoals wat ze precies eten, welke parasieten ze hebben en hoe ze in elkaar zitten, kunnen we alleen van dode dieren leren. Bij een gestrande dode walvis werkt Naturalis ter plaatse samen met medewerkers van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, die onderzoek doen naar de doodsoorzaak. In hun laboratorium bekijken zij de organen en weefsels op afwijkingen, ziektes en bacteriën. En de medewerkers van Wageningen Marine Research en Bureau Waardenburg doen dieetonderzoek: ze bestuderen de maaginhoud, onder andere op de aanwezigheid van plastic.
Veelgesteldevragen
We krijgen nogal eens wat vragen binnen over walvisstrandingen en welke rol Naturalis daar bij speelt. We zetten er een paar op een rij.
Is het walvisprotocol gevolgd?
- Uiteraard wordt altijd het walvissen protocol gevolgd, anders mag Naturalis niet in actie komen.
Stel er zit amber in een potvis, waar gaat dat naartoe of van wie is dat?
- Het amber wordt altijd overgedragen aan de douane.
Wat doen jullie met het vlees? Wordt dat vernietigd?
- Het vlees wordt verwerkt net zoals slachtafval. Met de warmte die vrijkomt bij verbranding wordt energie opgewekt.
Wat doen jullie met de maag van een walvis?
- De maag wordt onderzocht door pathologen van de Universiteit Utrecht en Wageningen UR. Daarna wordt deze afgevoerd en vernietigd.
