Jens Zinke (intro door Kenneth Rijsdijk) - 15 oktober 2010 - Wat hebben koralen en dodo's met elkaar te maken? Onze collega Jens Zinke zou in augustus meegaan met ons team naar Mauritius, maar was helaas door ziekte verhinderd. Jens werkt als onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), hij is geoloog en koraal expert. Jens kan uit zijn koralen klimaatsveranderingen reconstrueren. Koralen bouwen namelijk zuurstof in hun skelet en uit de concentratie oude zuurstofisotopen kan bepaald worden hoe het klimaat veranderde gedurende de levensduur van een koraal. En u voelt het al: dat is precies wat we willen weten als we willen begrijpen onder welke klimaatscondities de dodo's en andere dieren massaal stierven 4000 jaar geleden.
Uit een koraal kun je ook de menselijke invloed reconstrueren. Koralen hebben net als bomen een soort groeiringen. De dikte van deze ringen hangt onder andere af van veranderingen in het het leefmilieu van de koralen. Sinds de komst van de Nederlanders in de 17e eeuw is het eiland flink ontbost en daardoor is er veel bodemslib via de rivieren in de zee terechtgekomen. Dit slib maakte het water troebel en dit leidde tot verstoorde groei van de koralen. Zo kun je aan de dikte van de groeilaagjes reconstrueren hoe verstoord het leefmilieu is geweest. Dit soort gegevens zijn zeer belangrijk om de invloed van de mens op zijn omgeving te reconstrueren. Zo kunnen we beter begrijpen hoe het klimaat is veranderd in het verleden en wat de rol is van klimaatsverandering op de leefomgeving van natuur en mens.
Jens is vorige week naar Mauritius vertrokken om zijn onderzoek te doen in samenwerking met Mauritiaanse duikers. Hieronder volgt het verslag van collega Jens Zinke, enigszins geredigeerd en vertaald uit het Engels. Aan de foto's is te zien dat het niet erg is om koralen te bemonsteren van de lagunes van een tropisch paradijs!
Het koraalteam heeft 14 kernen verzameld die gezamenlijk 30 tot 200 jaren aan koraalgroei documenteren. De kernen komen uit de riffen van de Black River, Tamarin River, Tombeau River en Little Black River langs de westkust van Mauritius. Ons onderzoek liet zien dat de massieve koralen op sommige plekken floreren, ondanks de grote invloed van de rivierafzettingen met voedingsstoffen, sedimenten en afvalstoffen. De meeste koralen echter laten verstoorde groei zien in de kernen op verschillende dieptes, waaruit blijkt dat de koralen in een stressvolle omgeving leven.
We hebben daarnaast fossiele koraalkernen geboord bij het zuidwestelijke strand bij Point Corail de la Prairie nabij het dorpje Le Morne (bekend van de UNESCO heritage site die de zelfmoord van honderden slaven memoreert). Op deze plek vonden we een verzameling koraalkolonies met een leeftijd tussen de 3.000-5.000 en 125.000 jaar (de laatste warme periode), bevroren in de tijd. Deze kolonies zijn goed bewaard gebleven en rusten op het zand in hun oorspronkelijke positie. We hebben verschillende kernen uit deze fossielen geboord. Deze kernen worden exact gedateerd en hun chemische samenstelling wordt geanalyseerd. Daarmee vormen ze voor ons een venster naar de klimaathistorie van Mauritius, lang voordat de mens er zijn invloed deed gelden. Zo kunnen we zien of het huidige klimaat en de rivierafzettingen extremer zijn dan in de laatste 125.000 jaar. De grootste vraag zal zijn of we een koraal kunnen vinden dat precies 4.000 jaar geleden groeide, exact gedurende de tijd van de massale sterfte van landdieren zoals de Dodo in de Mare aux Songes. Zo'n koraal kan ons antwoord geven op de vraag of de zeetemperatuur extreem hoog of extreem variabel was in die tijd, wat zou wijzen op natuurlijke extremen in het klimaat die mogelijk geleid hebben tot deze sterfte.
We maken kernen in het koraal Porites sp. vanwege de snelle groei en het gemak waarmee we monsters kunnen nemen. Dit is de meest geschikte koraalsoort voor milieustudies. Het koraal moet een massieve kolonie zijn met een ronde bolvorm. Deze kolonies groeien heel regelmatig en ze vormen een compact skelet zonder enige discontinuïteit. Van deze massieve kolonies kunnen we klimaatgegevens onttrekken die teruggaan tot de 17e eeuw. Het belangrijkste doel van deze expeditie is koraalkernen te verkrijgen uit riffen die beïnvloed zijn door rivierafzettingen. Hiermee kunnen we de geschiedenis van landgebruik en ontbossing bestuderen, en de invloed daarvan op kustlandschappen. Bovendien willen we de invloed van klimaatextremen zoals cyclonen en El Nino op koraalgroei meten.
Dr. Jens Zinke, jens.zinke@nioz.nl Dr. Geert-Jan A. Brummer PhD student Craig Grove PhD student Manav Singh MOI Prakash Mussai MOI Internship Katrin MOI Reshad Jhanger Khan Shoals Rodrigues J S Jovani Raffin Shoals Rodrigues
Meera Konjul Albion FRC
Mangar Vijay Albion FRC