Een nieuwe studie toont aan dat de snelheid waarmee zoetwaterslakken verdwijnen die van de massa-extinctie uit het Krijt -waarbij de dinosauriërs zijn uitgestorven- overtreft. Schade die nu in korte tijd wordt aangericht, zal miljoenen jaren duren om ongedaan te maken.
Grotecrisis
Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Thomas Neubauer van Justus Liebig Universiteit Giessen en Naturalis Biodiversity Center, vergeleek de huidige biodiversiteitscrisis met de vorige, vijfde massa-extinctie. De laatste was het resultaat van een asteroïde-inslag 66 miljoen jaar geleden, waarbij ongeveer 76% van alle soorten op de planeet werd uitgeroeid, inclusief de dinosauriërs.
Het onderzoeksteam concentreerde zich op zoetwaterslakken. “Zoetwaterslakken zijn ideale studieobjecten: ze zijn divers en blijven goed behouden als fossiel" aldus mede-auteur Frank Wesselingh van Naturalis en Universiteit Utrecht. De onderzoekers verzamelden een grote dataset met 3.387 levende en fossiele slakkensoorten van Europa die 200 miljoen jaar geschiedenis omvat. De wetenschappers hebben uitgerekend hoe snel soorten verschenen en verdwenen. Ook keken ze naar de duur van herstel van biodiversiteit na een grote crisis.
Vijfdemassa-extinctie
De resultaten, onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Communications Earth & Environment, zijn alarmerend. De snelheid van uitsterven van zoetwaterleven tijdens de vijfde massa-extinctie blijkt aanzienlijk hoger dan eerder gedacht. En de voorspelde snelheid waarmee soorten op dit moment uitsterven, ligt zelfs drie keer zo hoog als toen, ten tijde van het uitsterven van de dinosauriërs.
Herstelvan biodiversiteit
Het tempo waarmee we vandaag de dag soorten verliezen is ongekend: de onderzoekers voorspellen dat in 2120 al een derde van de verschillende soorten zoetwaterslakken zal zijn uitgestorven. “Het verlies van soorten heeft op de lange termijn gevolgen voor hele leefgebieden. Zo zijn miljoenen mensen voor hun eten en inkomsten afhankelijk van vissen die zoetwaterslakken eten. We vertrouwen op goed functionerende zoetwatermilieus om de menselijke gezondheid, voeding en zoetwatervoorziening in stand te houden”, vertelt de hoofdauteur van de studie, Thomas A. Neubauer.
"Zelfs als onze impact op al het leven op aarde vandaag stopt, zal het uitsterven nog een tijd doorgaan”, zegt Neubauer. De onderzoekers berekenden dat herstel van biodiversiteit naar pre-industriële niveaus meer dan 10 miljoen jaar zou kunnen duren. "Ondanks ons korte bestaan op aarde, hebben we onszelf ervan verzekerd dat de effecten van onze acties ons miljoenen jaren zullen achtervolgen."
Nootvoor de redactie
Frank Wesselingh is bereikbaar via frank.wesselingh@naturalis.nl of 06 23636030. Voor algemene persvragen kun je contact opnemen met de afdeling communicatie van Naturalis: communicatie@naturalis.nl of 06 35112999.
Het gehele artikel genaamd 'Current extinction rate in European freshwater gastropods greatly exceeds that of the late Cretaceous mass extinction' is hier te lezen.
Aanvullend beeldmateriaal is te vinden in deze persmap. Credits zijn aangegeven in de bestandsnamen.