Op 8 april is Kevin Beentjes gepromoveerd voor zijn onderzoek over het monitoren van biodiversiteit in zoetwater bij Naturalis Biodiversity Center, waar hij nu al tien jaar werkt. Tegenwoordig houdt hij zich ook bezig met het programma van ARISE wat perfect aansluit bij zijn onderzoek.
Schepnetin de hand
“Tijdens mijn promotieonderzoek heb ik onderzocht of je DNA kunt gebruiken om de biodiversiteit in zoetwater te monitoren, en zo de waterkwaliteit te meten. Er worden momenteel veel metingen van waterkwaliteit gedaan aan de hand van traditionele methoden, zoals simpelweg een schepnetje gebruiken en kijken wat voor insecten er in het water zitten. Waar wij naar gekeken hebben is hoe je dit kunt vervangen, door simpelweg te kijken naar wat voor DNA er in het water zit (environmental DNA).
Nauwkeurigonderscheiden
Als je kijkt naar het DNA in het milieu, dan vind je net zo veel organismen als wanneer je het op de traditionele methode onderzoekt, alleen verschillen de soort organismen die je vindt van elkaar. Voor soorten die erg op elkaar lijken is de DNA-methode dus heel nuttig, omdat je organismen heel nauwkeurig van elkaar kunt onderscheiden. Tegelijkertijd zijn er veel soorten waarvan we nog geen DNA-referentiemateriaal hebben, waardoor we niet precies kunnen achterhalen om wat voor soorten het gaat. Hierdoor werkt de DNA-methode dus helaas niet altijd optimaal. Om de juiste waterkwaliteit in kaart te brengen, kun je dus het beste kijken naar zowel DNA als morfologische kenmerken.
Levendlab
We hebben een groot deel van onze experimenten uitgevoerd in het Levend Lab in Leiden. Het was erg interessant om te zien dat het gebruik van pesticiden niet alleen effect had op de insecten die in het water leefden, maar ook op andere niveaus van het ecosysteem, zoals fytoplankton, wat je eigenlijk helemaal niet verwacht. Een ander opmerkelijk en onverwacht resultaat was dat het DNA in water heel erg van elkaar kan verschillen op verschillende tijdstippen. Dit verschil is zelfs groter dan wanneer je het aanwezige DNA in het water meet op meerdere plekken, op hetzelfde tijdstip.
Geen daghetzelfde
Het leukst aan mijn onderzoek vond ik dat het werk zo enorm afwisselend was, geen dag is hetzelfde. De ene dag sta je in het lab, de andere dag op het veld en daarnaast zijn er ook dagen waarbij je achter je computer data aan het analyseren bent. Over het algemeen vond ik veldwerk doen het leukste, behalve dan op koude winterse dagen, waarop het regende.
Genoegte doen
Nadat ik ben gepromoveerd heb ik nog genoeg te doen. Er ligt nog een dataset klaar die ik niet heb gebruikt vanwege tijdgebrek. Deze zal ik als eerstvolgende gaan analyseren. Daarnaast denk ik niet dat ik nog veel onderzoek zal gaan doen. Ik wil me vooral bezig houden met ARISE, waarbij we aan de hand van DNA soorten kunnen identificeren."