Nederland heeft duizenden kilometers aan waterwegen en oevers. Deze overgangen van land naar water bieden veel kansen voor biodiversiteit. Benutten we deze kansen? Met welke oevers gaat het goed, en welke kunnen van een beter beheer profiteren? Van 15 mei tot 15 september zoekt Naturalis hulp van bewoners om deze vragen te beantwoorden.
Een oevercheck;nuttig, leuk en leerzaam
Voor het zesde jaar kan iedereen meedoen aan het oeverplanten-onderzoek, waarbij je de kwaliteit van oevers in je omgeving toetst. De opgedane kennis wordt gedeeld met gemeenten en de waterschappen, zodat ze de juiste beslissingen kunnen nemen over de inrichting en het beheer van waterkanten ten behoeve van de lokale biodiversiteit.
Gedurende een ‘oevercheck’ noteer je, met behulp van een app, de aanwezigheid van de 23 gemakkelijk te herkennen plantensoorten die iets zeggen over de kwaliteit van de oevers. Afhankelijk van de oever en je ervaring duurt een oevercheck ongeveer 10 tot 15 minuten. Aan het einde van de oevercheck verschijnt de beoordeling van de oever meteen op de kaart.
Deelnemers hoeven geen deskundige te zijn om mee te doen. Op de website www.mijnoeverplanten.nl vind je alle nodige informatie om zelfstandig mee te doen en de plantensoorten te leren herkennen. Maak kennis met de soorten die je nodig hebt om de oevercheck te doen en doe de quiz 'Alle indicatorsoorten' om te ontdekken welke indicatoren je nog niet kent. Deelnemers bepalen zelf hoeveel, hoe vaak, en welke oevers ze onderzoeken. Ook kun je kiezen om een oevercheck uit te voeren bij een van de vooraf vastgestelde onderzoekslocaties die op de kaart staan aangegeven.
Een oevercheck doe je alleen, of samen met iemand anders. Het is een nuttige bijdrage aan biodiversiteitsonderzoek en een leuke manier om de planten, maar ook de insecten en de kikkers langs de oevers te ontdekken.
Veel oeversin slechte status
Het oeverplantenonderzoek is in 2018 in de Leidse regio begonnen, maar inmiddels zijn deelnemers welkom om de oeverkanten te inspecteren langs oevers van stil of langzaam stromend water in heel Nederland. In stedelijk gebied, in natuur- en recreatiegebieden, en in de polders.
De afgelopen vijf jaar hebben bewoners, studenten van de Universiteit Leiden, en onderzoekers samen bijna 3200 locaties beoordeeld, de meerderheid in de provincie Zuid-Holland. Bij een schrikbarende 57% van de oevers is de vegetatiekwaliteit niet goed.
Met de gegevens van het project kunnen gemeenten, waterschappen, boeren en andere belanghebbenden de locaties identificeren waar een verbetering van de kwaliteit van de vegetatie gewenst is. Ook worden locaties zichtbaar waar de vegetatie al goed scoort, en als ecologische verbindingen voor oeverplanten en dieren dienen. Dat geldt momenteel voor 33% van de gecheckte oevers.
Voor 14 gemeenten is een rapport opgesteld over de stand van de door hen beheerde oevers, zodat ze hun beleid kunnen aanpassen. De onderzoeksgegevens zijn ook gebruikt en ingevuld door biologiestudenten voor hun stages bij Naturalis, om de factoren die de kwaliteit van oevervegetatie bepalen beter te begrijpen.
De interactieve kaart met de 3200 oeverchecks, de gegevens en rapporten zijn vrij toegankelijk op de website.
Doeje mee?
Bezoek de OEVERPLANTEN website en doe mee: www.mijnoeverplanten.nl Als je vragen hebt stuur een e-mail naar oeverplanten@gmail.com.