Katja Peijnenburg

Ik ben evolutionair bioloog, oceanograaf en geïnteresseerd in de diversiteit van marien zoöplankton. Ik wil weten welke en hoeveel soorten er in de open oceaan leven en welke processen een rol spelen in de evolutie van zoöplankton.

Sleutelwoorden

Zee-zoöplankton, evolutie, oceanografie, biogeografie, genomen, morfometrie, oceaanverzuring, mondiale veranderingen, pteropoden, heteropoden, gastropoda, pijlwormen

Onderzoek
interesses

“Vanaf het moment dat ik een petrischaaltje vol plankton zag, wist ik dat ik deze ongelooflijke diversiteit wilde bestuderen, en wilde ontdekken hoe ze in de open zee evolueert.”

Ik heb een grote interesse in de factoren die de mariene biodiversiteit beïnvloeden. Ik wil weten hoe deze diversiteit is geëvolueerd in een omgeving die ogenschijnlijk geen enkele barrière kent. In toenemende mate maak ik mij zorgen over onze oceanen en ik vraag mij of de zee-organismen in staat zullen zijn zich aan te passen aan de wereldwijde veranderingen. De oceaan is het grootste ecosysteem op aarde en van cruciaal belang voor ons welzijn. Plankton produceert de helft van de zuurstof in de wereld en staat aan de basis van de meeste voedselketens in de oceaan. Zonder plankton zou er geen enkele vis, walvis, zeevogel, enzovoort meer zijn.

Sinds kort richt ik mijn onderzoek op planktonische zeeslakken, omdat zij bijzonder gevoelig zijn voor de effecten van oceaanverzuring. Vanuit een multidisciplinaire benadering wil mijn onderzoeksteam mogelijke aanpassing van zeeslakken aan een snel veranderende oceaan beter begrijpen en voorspellen.

In het spotlicht:
de evolutie van planktonische gastropoda.

Planktonische gastropoda hebben een enorme potentie voor het bestuderen van langdurige evolutionaire processen in zee, dit komt omdat ze de enige levende dierlijke plankton zijn met een goed fossielrecord. Ook al zijn de meeste marine gastropoda benthisch, er zijn twee grote groepen ('pteropoda' en 'heteropoda' genaamd) die een holoplanktonische levensstijl hebben en die zelfstandige kolonisaties van de open water kolom vertegenwoordigen. Planktonische gastropoda, en zeker pteropoda, krijgen veel aandacht als bioindicatoren waarmee de negatieve effecten van oceaanverzuring op open oceaan systemen in de gaten kunnen worden gehouden.

Lees meer (In het Engels)

Belangrijke
publicaties

Peijnenburg K.T.C.A., Janssen A.W., Wall-Palmer D.W., Goetze E., Maas A., Todd J., Marlétaz F. 2020. The origin and diversification of pteropods precede past perturbations in the Earth's carbon cycle. Proceedings of the National Academy of Sciences USA.
Wall-Palmer D., Janssen A.W., Goetze E., Choo L.Q., Mekkes L., Peijnenburg K.T.C.A. 2020. Fossil-calibrated molecular phylogeny of atlantid heteropods (Gastropoda, Pterotracheoidea). BMC Evolutionary Biology 20: 124.
Marlétaz F., Peijnenburg K.T.C.A., Goto T., Satoh N., Rokhsar D.S. 2019. A new spiralian phylogeny places the enigmatic arrow worms among Gnathiferans. Current Biology 29: 1-7.
Wall-Palmer D., Burridge A.K., Goetze E., Stokvis F.R., Janssen A.W., Mekkes L., Moreno-Alcantara M., Bednarsek, N., Schiøtte T., Vinther Sørensen M., Smart C.W., Peijnenburg K.T.C.A. 2018. Global biogeography and genetic diversity of the atlantic heteropods. Progress in Oceanography 160:1-25.
Burridge A.K., Hörnlein C., Janssen A.W., Hughes, M., Bush S.L., Marlétaz T., Gasca R., Pierrot-Bults A.C., Michel E., Todd J.A., Young, J.R., Osborn K.J., Menken, S.B.J., Peijnenburg K.T.C.A. 2017. Time-calibrated molecular phylogeny of pteropods. PlosONE: 1-22.
Keul N., Peijnenburg K.T.C.A., Andersen N., Kitidis V., Goetze E., Schneider R.R. 2017. Pteropods are excellent recorders of surface temperature and carbonate ion concentration. Nature Scientific Reports 7: 12645.
Burridge A.K., Goetze E., Wall-Palmer D., Le Double S., Huisman J., Peijnenburg K.T.C.A. 2017. Diversity and abundance of pteropods and heteropods along a latitudinal gradient across the Atlantic Ocean. Progress in Oceanography 158: 224-235.
Peijnenburg K.T.C.A. and Goetze E. 2013. High evolutionary potential of marine zooplankton. Ecology & Evolution 3(8): 2765-2781.

All publications in Google Scholar

PhD
supervisie

Naturalis wil een vruchtbare bodem zijn voor wetenschappelijk talent uit binnen- en buitenland. Daarom hebben PhD-kandidaten een speciale positie binnen onze organisatie.

Co-promotor en hoofd-supervisor:

Burridge, A.K. Marine biogeography and evolution: diversity patterns of planktonic gastropods and amphipods. University of Amsterdam. Thesis defended 7 December 2017.
Mekkes, L. Growth, calcification and vulnerability to ocean acidification of shelled pteropods. University of Amsterdam. 2017-2021.
Choo L.Q. Adaptive potential of shelled pteropods to ocean acidification. University of Amsterdam. 2017-2021.

Onderwijs
activiteiten

Ik coördineer de MSc opleiding ‘Biologische oceanografie’ aan de Universiteit van Amsterdam. Verder geef ik colleges en practica in de onderstaande opleidingen:

Evolutionaire Biologie, BSc cursus, Universiteit van Amsterdam.
Mariene Biologie, BSc cursus, Universiteit van Amsterdam.
Biological Oceanography, MSc cursus, Universiteit van Amsterdam.
Orientation Evolutionary Biology/ Biodiversity & Sustainability, MSc cursus, Universiteit Leiden.
Genomic Architecture, MSc cursus, Universiteit Leiden.

Regelmatig begeleid ik BSc en MSc studenten op onderzoeksprojecten. Kom eens praten over de mogelijkheden of stuur me een mail.