Ik ben botanicus en onderzoek evolutie en ontwikkeling van plantensoorten in een ecologische context (eco-evo-devo). Mijn onderzoek spitst zich toe op hoe hoe moleculaire mechanismen de morfologie van planten bepalen. Ik focus hierbij zowel op aanpassingen van planten in eeuwenoude vegetaties als moderne stadsflora's. Samen met collega's doe ik onderzoek naar de eco-evo-devo van bloemen en vruchten van orchideeen, lampionplanten en paardenbloemen.
Sleutelwoorden
Ontwikkeling, bloemen, vruchten, genomics, herbaria, orchideeën, planten, transcriptomics, stedelijke evolutie
Onderzoeksinteresses
Evolutie en ecologie zijn nauw met elkaar verbonden. Onderzoek in de afgelopen decennia heeft aangetoond dat evolutionaire veranderingen veel sneller plaatsvinden dan eerder werd gedacht. Deze veranderingen dragen bij aan het ecologisch aanpassingsvermogen van soorten. Dergelijke aanpassingsmechanismen zijn van vitaal belang voor soorten om te overleven in het huidige tijdperk, het antropoceen.
Door de mens veroorzaakte veranderingen zijn wereldwijd een belangrijke oorzaak van de evolutie van planten. Tegenwoordig wonen steeds meer mensen in steden, wat heeft geleid tot enorme veranderingen in de omgeving en de ruimtelijke ordening van natuurlijke leefgebieden in het landschap. Wilde soorten passen zich snel aan aan een nieuwe stedelijke leefomgeving. Wij onderzoeken deze aanpassingen van stedelijke plantensoorten. Dit doen door museumcollecties te bestuderen die verzameld zijn in gebieden die de afgelopen 200 jaar steeds meer verstedelijkt zijn geraakt. We bezoeken deze gebieden opnieuw, om daar vervolgens nieuwe monsters te verzamelen. Deze monsters bestuderen we door middel van micro-morfologische en genetische hulpmiddelen. Zo kunnen we de verschillen in eigenschappen tussen planten in stedelijke en niet-stedelijke omgevingen vaststellen.
Actueleonderwerpen
Lees hier meer over mijn onderzoek (in het Engels).
Nieuwe DNA-methode leidt tot betere hooikoortsvoorspelling
Belangrijkepublicaties
- Dirks-Mulder A., Ahmed I., uit het Broek M., Krol L., Menger N., Snier J., Winzum A. van, de Wolf A., van ‘t Wout M., Zeegers J.J., Butot R., Heijungs R., van Heuven B.J. van, Kruizinga J., Langelaan R., Smets E.F., Star W., Bemer M. Gravendeel B. 2019. Morphological and molecular characterization of orchid fruit development. Frontiers in Plant Science 10: 137.
- Bogarin D., Perez-Escobar O.A., Groenenberg D.S.J., Karremans A.P., Lemmon A.R., Moriarty-Lemmon E.M., Pupulin F., Smets E.F., Gravendeel B. 2018. Anchored hybrid enrichment generated nuclear, plastid and mitochondrial markers resolve the Lepathes horrida (Orchidaceae: Pleurothallidinae) species complex. Molecular Phylogenetics and Evolution 129: 27-47.
- Dirks-Mulder, A., Butot, R., van Schaik, P., Wijnands, J.W.P.M., van den Berg, R., Krol, L., Doebar, S., van Kooperen, K., de Boer, H., Kramer, E.M., Smets, E.F., Vos, R.A., Vrijdaghs, A., Gravendeel, B. Exploring the evolutionary origin of floral organs of Erycina pusilla, an emerging orchid model system. 2017. BMC Evolutionary Biology 17: 89.
- Merckx V.S.F.T., Hendriks K.P., Beentjes K.K., Mennes C.B., Becking L.E., Peijnenburg K.T.C.A., Afendy A., Arumugam N., de Boer H., Biun A., Buang M.M., Chen P.-P., Chung A.Y.C., Dow R., Feijen F.A.A., Feijen H., Feijen-van Soest C, Geml J., Geurts R., Gravendeel B., Hovenkamp P., Imbun P., Ipor I., Janssens S.B., Jocqué M. Kappes H., Khoo E., Koomen P., Lens F., Majapun R.J., Morgado L.N., Neupane S., Nieser N., Pereira J.T., Rahman H., Sabran S., Sawang A., Schwallier R.M., Shim P.-S., Smit H., Sol N., Spait M., Stech M., Stokvis F., Sugau J.B., Suleiman M., Sumail S., Thomas D.C., van Tol J., Tuh F.Y.Y., Yahya B.E., Nais J., Repin R., Lakim M. & Schilthuizen M. 2015. Evolution of endemism on a young tropical mountain. Nature 524: 347-350.
- Ramirez, S.R., B. Gravendeel, R.B. Singer, C.R. Marshall & N.E. Pierce. 2007. Dating the origin of the Orchidaceae from a fossil orchid with its pollinator. Nature 448: 1042-1045.
PhDbegeleiding
Naturalis wil een vruchtbare bodem vormen voor wetenschappelijk talent uit binnen- en buitenland. Daarom hebben PhD-kandidaten een speciale positie binnen onze organisatie.
Postdoc:
- Diego Bogarin
- Annemarie Heiduk
- Adam Karremans
- Sarina Veldman
PhD:
- Susanne Masters
- Mehrdad Jahanbanifard
- Dewi Pramanik
Onderwijsactiviteiten
Ik doceer de volgende onderwerpen aan de Universiteit Leiden en Hogeschool Leiden:
- Evolution and Development of Plants
- Genomic Architecture
- Urban Studies
In demedia
Pollennieuws 2021: Pollensoorten beter herkenbaar door dna-techniek
Radboud Reflects 2021: https://www.ru.nl/.../21-10-04-wilde-plant-lezing.../
Naturalis 200 year 2020: https://www.youtube.com/watch?v=Rt1gTPBUNmE
Radboud University 2019: https://www.ru.nl/nieuws-agenda/nieuws/vm/2019/oktober/barbara-gravendeel-benoemd-bijzonder-hoogleraar/?fbclid=IwAR0F0aJaZH18LWZI9So1lRsCHfx_L_SMRUS_sVyq2PQmECw1ndx7h7ATzj4
Parool mei 2018: Hoop op Hollandse hop via moleculaire veredeling