Een medewerker van het natuurhistorische museum Naturalis stuit in de collectie op een lang vergeten vat. Geen van zijn collega’s kent de inhoud van deze plastic ton, maar nadat hij de deksel eraf haalt om te kijken wat erin zit, doet hij een heftige vondst: op de bodem ligt, zo lijkt het, een klein jongetje te slapen. Het blijkt een baby-orang-oetan uit Borneo, eind 19e eeuw verzameld door ene Johann Büttikofer. Wat, zo denkt de medewerker, moeten we nu doen met dit prachtige, aandoenlijke dier?
Uitzending 07-09-201921.05 uur op NPO2
In de NTR-documentaire Aapje Aram zoekt een groep wetenschappers naar antwoorden. Een antropoloog, een primatoloog, een evolutiebioloog en een museumdirecteur reizen, ieder langs hun eigen route, naar de kegelvormige berg Kenepai op Borneo. Dit is de plek waar het aapje stierf. Het is een reis naar de andere kant van de wereld maar vooral ook een reis door de tijd. Waar kwam Aram, zoals het aapje genoemd wordt, vandaan? Welke band hebben de lokale Dajaks met de orang-oetan? En leven er nu nog orang-oetans in het gebied?
Eenmaal aangekomen op plaats delict, kijken de wetenschappers met een dubbel gevoel naar het verleden. Wat bezielde hun 19e-eeuwse voorgangers om het regenwoud in te trekken en aapjes uit bomen te schieten? En moeten we dit verhaal eerlijk aan het Nederlandse publiek vertellen? Het voorzichtige antwoord luidt: ja.
Aapje Aram gaat over onderzoeken en over herdenken. Over ons koloniale verleden en over het onbeperkte geloof in de wetenschap van onze voorouders. Over een paradijs op aarde en over een veranderende wereld waarin de mens steeds dominanter wordt. Maar Aapje Aram gaat vooral over de hoop dat we op basis van de in het verleden verzamelde kennis en ervaringen iets goeds kunnen doen.
Aapje Aram is geproduceerd door Bureau Voorlichting i.s.m. NTR en Naturalis onder regie van Bas Zwartepoorte.