kenneth Rijsdijk - Gisterenavond vertrokken Perry de Louw en Henry Hooghiemstra terug naar Nederland. Morgenavond ga ik ook weer terug, samen met John de Vos en Julian Hume. Het einde is aangebroken van een heel spannende tijd. En vandaag op uitgerekend de een na laatste dag, een topvondst in de ark! Het is een soort ongeschreven regel, vlak voor dat je weg gaat vind je het allermooiste…
Maar laten we weer terug gaan naar het begin van de stroomversnelling. Een week later dan gepland konden we beginnen met de opgraving uit de dodo-ark. Laagje voor laagje groeven we de ark af. Vele stukken hout, botten en zaden vonden we. We fotografeerden, karteerden en registreerden alle vondsten. Van het hout en botten namen we de richting op van hun oriëntatie met een kompas. Na enkele dagen begon er een patroon af te tekenen. Perry de Louw voerde de data in Excel en maakte een figuur van de oriënatie van de elementen. Zo konden we de patronen goed interpreteren. Het leek er op dat de meeste stukken parallel liggen aan de dominante windrichting. Botten lagen grotendeels horizontaal op de bodem. Helaas lagen de botten niet tegen elkaar maar los van elkaar op verschillende plekken. Dus geen complete skeletten. Waarom niet vragen we ons af? De paleontologen John de Vos en Julian Hume vragen zich af welke botje hoort bij wat, en verzuchten: wat een vreselijk ingewikkelde puzzel. En allemaal vragen we ons af wat is er gebeurd 4000 jaar geleden in het vredige Mare aux Songes dat duizenden dieren het loodje legden?
Om die vraag te beantwoorden namen de pollenmannen vandaag monsters uit de ark. Deze monsters zijn bestemd voor Dr Bas van Geel klimaatonderzoeker van het IBED Universiteit Amsterdam. Hij gaat onderzoeken of de dieren vergiftigd zijn door cyanobacteriën. Bas gaat zoeken naar de microscopisch kleine cysten van deze algen en samen met Britse collega's chemische analyses doen van het veen. Vandaag drukten Erik de Boer en Geert van der Plas de laatste monsterblikken in het veen van de ark. Speelde klimaatverandering een rol in de massale sterfte? Hoe groot was die verandering en welke effecten had zij op de planten?
Misschien dat boomringen daar nog meer over kunnen vertellen. Eergisteren, vrijdag, werden er extra boomstammen uit de Mare aux Songes opgegraven. Ik zag dat eerst niet zo zitten. Want iedere schep in de MAS leidt tot zakken vol botten die weer moeten worden verwerkt. Maar in het gat van Frans Bunnik en mij uit 2005 werden een aantal prachtige dikke stammen voor haar opgedregd! Aan de hand van boomringen is te reconstrueren hoe het klimaat varieerde binnen jaar, 4000 jaar geleden.
Welke rol speelde het drinkwater bij de sterfte? Gisteren waren we met Perry de Louw en de pollenmannen naar de westkust van Mauritius afgereisd. We plaatsen peilbuizen met sensors die de waterhoogte veranderingen kunnen meten. Aan de westkust bevinden zich meren die ontstaan door vulkaanexplosies die gaten in de grond hebben geslagen. Deze meren lijken heel erg op de MAS 4000 jaar geleden. Als we de waterstromingen daar begrijpen kunnen we MAS ook beter begrijpen.
Jens Zinke van Royal NIOZ kond er helaas niet bij zijn. Jens was ziek. Maar in september zal hij ook naar Mauritius gaan en werken aan koralen. En de koralen van Mauritius hebben ook tijdens hun eeuwenlange groei klimaatsverandering en menselijke invloed opgeslagen. Maar daar zal Jens tzt over informeren op dit weblog.
Dit is multidisciplinair onderzoek. Onderzoek naar klimaatsverandering en menselijke invloed op ecosystemen. Het is niet simpel om alles aan elkaar te breien. Maar interdisciplinair onderzoek is essentieel om beter te begrijpen hoe de natuur, de dieren en planten en hun leefomgeving reageerden op natuurlijke klimaatsverandering. En hoe zij reageerden op menselijke veranderingen. Deze kennis van groot belang om modellen te maken die essentieel zijn om te evalueren wat de gevolgen zijn van klimaatverandering en onze handelingen in de toekomst. Dit soort onderzoek is noodzakelijk om beter te begrijpen hoe we het verdere uitsterven van soorten wereldwijd kunnen voorkomen en onze leefomgeving gezond en leefbaar kunnen houden.
Mauritius is maar een klein eilandje, een stofje in de oceaan. Maar we vergeten steeds dat de aarde ook maar een klein eilandje is, een blauwe bol in een inktzwarte oneindige lege ruimte. En er komen steeds meer mensen op, die allemaal een fijn leven wensen. De vraag naar grondstoffen neemt toe en de winning van grondstoffen gaat steeds sneller. Ontbossing, natuurrampen, honger en dorst nemen toe. Het einde komt in zicht, de aarde raakt op. Hoe kunnen wij een duurzame toekomst realiseren voor ons zelf en de natuur waar we deel van uit maken? Op het eilandje Mauritius is, na miljoenen jaren van klimaatsverandering en extremen de dodo pas uitgestorven na dat de mens voet op Mauritius zette. En na de dodo nog een hele trits andere dieren. Waarom? Hoe snel? Hoe kunnen we het stoppen of ombuigen? Van het eiland Mauritius kunnen we veel leren dat we elders op de planeet kunnen toepassen. Maar om de lessen van de dodo te begrijpen is er nog veel multidisciplinair onderzoek nodig...
En de topvondst? Dat nieuws laat ik aan de paleontologen over, die kunnen dat beter uitleggen dan ik. Maar ik zie dat ze blij zijn, net als wij allemaal. Onze doelen zijn bereikt. Dank u, O Grote Dodo!
Morgen ga ik weg, Rene woensdag, Erik en Geert donderdag. Zij zullen verslag blijven doen van hun avonturen. We hebben besloten de komende tijd dit blog actief te houden om u verslag te blijven doen van onze onderzoeksresultaten. Omdat we dan niet dagelijks verslag doen zullen we met twitter aangeven dat er een nieuw weblog is gemaakt.
Hartelijke groet vanuit dodoland, en snel weer tot ziens in ons kikkerlandje!